بررسی مبانی استعاری ضرب‌المثل‌های دینی – مذهبی

نویسندگان

  • زهره ملاکی استادیار گروه زیان و ادبیات فارسی دانشگاه خلیج فارس
  • مختار فیاض دانشجوی دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان
چکیده مقاله:

     بر اساس نظریه‌ی استعاره مفهومی، مثل‌ها که بخشی از اصطلاحات رایج زبان هستند بنیان مفهومی- استعاری دارند. بخش وسیعی از دانش متعارف جامعه‌ی ایران که قابلیت برانگیختن مفاهیم را دارد به مذهب و اعتقادات دینی مربوط می‌شود. فرض بر این است که این مفاهیم گسترده دینی مبنای بسیاری از اصطلاحات رایج زبان فارسی بویژه ضرب‌المثل‌ها قرار گرفته‌اند و میدانی استعاری ایجاد کرده‌اند که رابطه‌ی حوزه‌های مبدأ و مقصد از ضوابط خاصی تبعیت می‌کند. حدود دویست ضرب‌المثل پرکاربرد دینی مذهبی در این پژوهش انتخاب شده و پس از دسته‌بندی، در هر دسته از مثل‌ها، نگاشت‌های مرتبط ترسیم شده‌اند و روابط مفهومی دو حوزه‌ی مبدأ و مقصد انطباق داده شده‌اند. تحلیل داده‌ها بر اساس دیدگاه استعاری لیکاف و کوچش(Kovecses) انجام شده که مثل‌ها را گونه‌ای استعاره‌ی مفهومی با نگاشت عام خاص است، می‌شمارد. نتیجه‌ی پژوهش این است که ضرب‌المثل‌های فارسی که مبنای آنها فرهنگ دینی است استعاره‌هایی مفهومی‌ بیشتر از نوع استعاره‌ی ساختاری هستند که در رابطه‌ی دو حوزه‌ی مبدأ و مقصد، به جز رابطه‌ی عام خاص است، نگاشت ترسیم شده برای هریک، تعیین کننده‌ی رابطه‌ی حوزه‌های مبدأ و مقصد است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نقش مدارس مذهبی دِیوبندیه در شکل گیری افراط گرایی دینی (مطالعه موردی ؛ مبانی فکری جنبش طالبان)

یکی از مکتب‌های فکری تحت تأثیر سلفی‌گری در شبه قاره هند،« مکتب دیوبندی» است. مکتب فقهی دیوبندیه، در قرن نوزدهم با الهام از اندیشه های شاه ولی الله دهلوی و با مشی ضد استعماری و با تکیه بر «جهاد گرایی» در برابر کفار،با استعمار بریتانیا در هندوستان مبارزه می‌کرد؛ و از این رو توانست به تدریج نهضتی اسلامی در شبه قاره هند پدید آورد ؛که با نشر و گسترش اندیشه های دینی و سیاسی و از طریق مکاتب دارالعلوم ...

متن کامل

سیاست دینی و مذهبی خوارزمشاهیان

حکومت خوارزمشاهیان (49-618 ق) از جمله دولتهای ترکتبار بود که در دوران  ضعف و تجزیة حکومت سلاجقه، در خوارزم شکل گرفت. این سلسله، نظر به اتخاذسیاست حمایت از معتزله و شیعه، فرصت تاریخی و بستر مناسبی برای مکتب اعتزال وعلویان در خوارزم خاصه برای نفوذ آنان در ساختار قدرت و مناصب اداری و تشکیلاتدیوانی فراهم کرد. در این مقاله کوشش شده، مقاصد سیاسی دولت خوارزمشاهیانبازبینی شود تا بر مبنای آن نقش سلاطین ...

متن کامل

تکثر مذهبی و التزام دینی در ایران

چگونگی ارتباط بین تکثر یا تنوع مذهبی با التزام دینی یکی از محورهای اصلی منازعه میان دو پارادایم حاکم بر جامعه‌شناسی دین در سه دهة اخیر بوده است. ذخیرة دانشی قدمای علوم اجتماعی ذیل پارادایم سکولاریزاسیون حکایت از این داشت که تکثر/تنوع مذهبی موجب تضعیف التزام دینی می‌گردد. در مقابل، پارادایم جدید اقتصاد دین یا مدل بازار دین استدلال نمود که تکثر/تنوع مذهبی منجر به افزایش التزام دینی می‌شود. در مقا...

متن کامل

ارث اقلیتهای دینی و مذهبی در ایران

ارث یکی از نهادهای اجتماعی است که قواعد و اصول حقوقی در آن کمتر راه یافته است و در ادوار تاریخ ملتها، بر سنتها و آداب و رسوم اجتماعی بنا شده است و به همین دلیل، در نهاد مزبور بر آداب و رسوم ملتها و سنتهای مذهبی بیش از قواعد حقوقی تکیه می شود و حقوق ایران نیز از این رویه مستثنا نیست و یکی از مسایل پیچیده حقوقی نظام ما احوال شخصیت ایرانیان غیرشیعه است که ارث یکی از مصادیق آن است. ماده واحده در قا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 7  شماره 3

صفحات  111- 130

تاریخ انتشار 2016-12-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023